Soyu Azalan Türler
Canlıların dünya üzerinde yaşamlarını devam ettirdikleri bölümün genel ismine biyosfer denilmektedir. Biyosfer, içerisinde büyük ve küçük pek çok farklı ekosistem bulundurmaktadır. Ekosistemler içinde ise soyu azalan türler ya da hayvanlar, dünya düzeninin bozulmasına neden olmaktadır.
Dünya üzerinde iki milyonun üzerinde hayvan bulunduğu bilinmektedir. Yer alan hayvanların sayısı ise sadece keşfi yapılmış olanlardan ibarettir. Biyologlar ya da araştırmacılar haleni keşfedilmemiş hayvanların ya da bitkilerin olduğunu belirtmektedir. Bu zamana kadar keşfi yapılan türlerin tamamı ilk dönemlerindeki kadar sayıya sahip değildir. Soyu azalan hayvanlar tür bakımından çeşitlilik göstermelerinden ötürü ekosistem bozukluk derecesi artık ciddi rakamlara ulaşmış durumdadır. Açılanan verilere göre uzmanlar yaklaşık on ila yirmi sene içerisinde şu andaki hayvan sayısının %20’sin yok olabileceğini vurgulamaktadır. Uzmanlar, canlıların soylarının devam edebilmesi için gerekli olan önlemlerin alınması uyarısını da yapmaktadır.
Soyu Azalan Türler Ve Yok Oluş Sebepleri
Ekosistem bozulmaları canlıların soylarının azalmasının ilk nedenlerinden birini oluşturmaktadır. Temelde ekosistem doğal ve insanı nedenlerden ötürü bozulmaktadır. Beşeri, bir diğer tabiri ile insanı bozulmalar, soyu azalan türler üzerinde daha çok etkiye sahiptir. Dünya üzerindeki insanların sayısının artması ve sanayileşme hayvanların yaşam alanlarının büyük ölçüde küçülmesine neden olmaktadır. Pek çok ormanın yok olması hayvanların da yok olmasını beraberinde getirmektedir.
Türlerin soylarını tehlike altına alan ekosistem bozulmalarında sanayileşme en önemli faktörlerden biri olarak kendini göstermektedir. Dünya üzerinde sanayileşme, özellikle Sanayi Devrimi’nin patlak vermesinden sonra başlamıştır. Günümüzde ise modern yöntemler ile devam eden sanayileşme, doğaya zarar vererek soyu azalan canlı türlerinin sayılarının artmasına neden olmaktadır. Bu kapsamda fabrikaların temiz su kaynaklarına ve havaya zarar vermesi etkili olmaktadır.
Çevresel faktörden biri olarak küresel ısınma da soy türlerinin artmasına yol açmaktadır. Küresel ısınma günümüzü ve geleceği etkileyen çevresel faktörlerden biri olmasına kaşın insan kaynaklı bir maddedir. Yine sanayileşme ve bilinçsiz orman katli sonrasında ortaya çıkan küresel ısınma, kutuplarda pek çok türün tehlikeye girmesine neden olmuştur. Buzulların erimesi sonrasında yaşam alanları oldukça daralan hayvanlar, sıcaklıkların artması ile birlikte de hayatlarına devam edememektedir. Soyu azalan canlılar önce hayvan türlerinden başlamasına karşın önemlerin dikkatli şekilde alınmaması haline birkaç yüz seneye kadar insanlar üzerinde de etkili olacaktır.
Soyu Azalan Türlerde İnsan Etkisi
Canlıların soylarının azalmasında insanların doğrudan etkili olduğu durumlar da bulunmaktadır. Bu durumlar arasında avcılık faaliyetleri ilk sıradadır. Avcılık, belli dönemlerde yapılması gereken ya da bazı hayvanlar için tamamen yasaklanan bir işlemdir. Hayvanlar, belirli zamanlarda üreme ya da diğer temel ihtiyaçlarını gidermektedir. Bu gibi zamanlarda yapılan avcılıklar, hayvan soylarının giderek azalmasına neden olmaktadır. Soyu azalan hayvan türleri arasındaki belli başlı canlılar av yasakları ile korunma çalışılmaktadır. Ülkemizde de bu türe mensup olan hayvanların avlanması neticesinde büyük cezaların verildiği bilinmektedir.
İnsanların canlı türlerine doğrudan etki sağladıkları unsurlardan biri de yanlış yapılaşmadır. Günümüzde binalar oldukça yüksek katlardan oluşmaktadır. Özellikle hayvanların göç yollarına yapılan binalar, daha doğru deyişle gökdelenler, pek çok kuşun hayatını kaybetmesine neden olmaktadır. Ayrıca ormanların tahrip edilerek inşa edilen yazlık evler de soyu tehlikede olan türlerin artmasına neden olmaktadır.
Soyu Azalan Hayvan Türleri
Günümüzde bir hayvanın soyunun azalması için uzun zamandır biliniyor olması gerekmemektedir. Uzmanlar kısa süre öncesinde keşfi yapılan hayvanların da soylarının tehlike altına girdiğinin altını çizmektedir. Pinokyo Kurbağası bu türler arasında hiç bilinmeyenlerden biridir. Hayvanın Pinokyo Kurbağası olarak isim almasının nedeni bununun şeklinden ileri gelmektedir. Keşfi 2008 yılında yapılan Pinokyo Kurbağası, dişisini etkilemek için ya da onu çağırdığı zamanlarda bununu uzatabilmektedir. Endonezya’da yaşayan bu kurbağa, kayıtlara kısa süre öncesinde geçmesine karşın sayısı azalan türlerden biridir.
Dünya üzerinde yapılan koruma çalışmalarına karşın Siyah Gergedanların da soyları tehlike altındadır. Afrika’da bulunan gergedanlar, avcılık faaliyetleri yüzünden tehlike altından çıkamamaktadır. Araştırmalar her geçen yıl, daha fazla gergedanın avlandığını ortaya koymaktadır. Dünya üzerinde sayıları beş bin civarında olan Siyah Gergedanlar genellikle boynuzları nedeni ile avlanmaktadır.
Soyları tehlike atında olan türler arasında Kutup Ayıları ya da Kutup Tilkileri de yer almaktadır. Bu hayvanlar küresel ısınma yüzünden barınma ve beslenme ihtiyaçlarını gerekli olduğu şekilde giderememektedir. Üstelik küresel ısınma yüzünden zaten soyları tehlike altında olan hayvanlar, kürkleri nedeni ile avcılık faaliyetleriyle de katledilmektedir. Bu da kutuplarda yaşayan hayvanların soylarının giderek azalmasına neden olmaktadır.