Hava Yastığının Çalışma Prensibi Nedir?

Hava Yastığı Ne Zaman İcat Edildi Ve Nasıl Çalışır?

Eski araçlarda bulunmayan, günümüzde ise her araçta gittikçe artış gösteren hava yastığı canımız için oldukça önem taşımaktadır. Olası bir kaza sonucu anlık çalışması ile birlikte çarpma sonucu oluşacak rahatsızlık ve ölümleri engellemektedir. Bu sebeple hava yastığı bir aracın olmazsa olmazlarındandır. Bu yazımızda ise hava yastığı nasıl çalışır ve icat edilme süreci nedir öğreneceğiz.

Hava Yastığının İcadı

1952 yılında endüstri mühendisi olan John W. Hetrick, eşi ve kızı ile yolculuk yaparken, bir kazadan kaçınmak için aniden direksiyonu çevirir. Bunun sonucunda bir hendeğe düşerler, bu sırada ailesinin zarar almamasını sağlamak için onları geriye yaslamak için çaba sarf eder. Bu kazanın sonucunda John W. Hetrick hava yastığının icadı konusunda düşünüp, tasarlar ve patentini alır.
Araçların yeni yeni artmaya başlaması ile orantılı olarak kazalarda artmaktadır. Kazaların sonucu genellikle bir yere kafasını çarpma sonucu ile bittiğinden bu kazalar direksiyon kazası adı vermişlerdir. Ani yavaşlama sonucu, kafasını bir yerlere çarparak oluşan bu kazalarda zararı önlemek için mühendis tarafından başlarda torpido gözünde bulundurularak, ani yavaşlama ve çarpma sonucu şişmesi ile kazanın zararını önlemeyi düşündü.

Hava Yastığı Nasıl Çalışır?

Hava yastığı nasıl çalışır ve prensibi nedir hakkında bilgileri madde madde sıralayacağız. Bu maddeler günümüzde yapılan hava yastıkları ile günceldir.

• İlk olarak hareket halinde olan aracın ön tarafı bir darbe aldığında araç aniden hız kaybeder.
• Araçlarda ise ivmeölçer bulunmaktadır, bu ölçer otomobilin ivme kuvvetini ölçer ve elektronik sensor sayesinde hız değişimini algılar.
•  Sensor ile darbe derecesi tespit edilerek, yavaşlama sistemi devreye girecek şiddet varsa, hava yastığı tetiklenir. Yalnız frenle yapılan yavaşlamalarda hava yastığı çalışmaz çünkü tetiklemesi için yeterli kuvveti oluşturmaz.
• Sensor ile tetiklenen hava yastığı, ısında elemanı ile akıma uğrar.
• Isıtma elemanı ise kimyasal patlayıcıyı ateşler. Bu işlemden sonra kazadan yaklaşık olarak 20 milisaniye sonrası aracın hava yastığı çalışır. Önceleri patlayıcı madde olarak sodyum asit kullanılırken günümüzde farklı maddelerde kullanılabilmektedir.
• Ani hız kesilmesi ilet çalışan patlayıcı yanar ve genel olarak direksiyonun arkasına konumlanmış olan naylon yastığa hızlı ve aşırı miktarda zararsız gaz dolar. Genel olarak nitrojen ve argon gazı kullanılmaktadır.
• Bu işlemlerden sonra gazın genişlemesi sayesinde direksiyon üzerinde bulunan kapak yırtılır. Ardından sürücünün önünde hızlıca şişmeye başlar. Bu süreç yaklaşık olarak kazadan 30 ile 40 milisaniye sürmektedir.
• Hava yastıkları, talk pudrası denilen maddeye benzemekte ve tebeşir içerikli maddeler ile kaplanmaktadır. Bunun ana nedeni çalışma sürecinin ve işlevinin oldukça düzgün olmasını sağlamaktır.
•  Kazanın ardından çarpan sürücü hava yastığı sayesinde geriye itilir ve olası çarpma sonucu kazalara engel olur. Ardından araç durana kadar içine depolanan gaz delikler sayesinde gazın tamamı biter.

30 ile 40 milisaniyede tamamen şişmesi aşırı bir hıza denk gelmektedir. Nitekim gözlerimizi kırpma süremizin 100-200 milisaniye olmasını göz önünde bulundurursak, bu sürenin ne kadar hızlı olduğunu anlayabiliriz. Sıralamış olduğumuz tüm maddeleri kazanın ardından ani olarak yaklaşık 50-60 milisaniyede yapmaktadır. Sadece şişme süresi değil, genel olarak aşırı hız söz konusudur. Hava yastığının önemi çok büyüktür ancak her ne kadar güvenli ve koruyucu olsa da sürekli olarak emniyet kemeri gibi önemli güvenlik önlemlerini yapmanızı ve ihmal etmemenizi şiddetle öneririz.